जोशीकै कारण सुरुङ मार्ग नबनेको स्थानीय सेयरधनीको आरोप, नेपाल पूर्वाधार विकास कम्पनीलाई २८ करोड रुपैयाँ ऋण

मधुजंग पाण्डे

काठमाडौं, १९ माघ
स्थानीय सेयरधनी एवं सरोकारवालाले निजी क्षेत्रको सबैभन्दा ठुलो मेगा प्रोजेक्टका रुपमा रहेको ‘काठमाडौं–कुलेखानी–हेटौंडा सुरुङ मार्ग निर्माण कार्य नेपाल पूर्वाधार विकास कम्पनीका अध्यक्ष कुशकुमार जोशीकै कारण अघि नबढेको आरोप लगाएका छन् । कुल ३४ अर्ब ८७ करोड रुपैयाँ लगानीमा सुरुङ मार्गको निर्माण गर्न भन्दै २०६७ साल २३ भदौमा मकवानपुरको सिस्नेरी भेलाले नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघको निवर्तमान अध्यक्ष कुशकुमार जोशीलाई नै कम्पनीको अध्यक्ष बनाइने भनी गठन गरिएको भए पनि यस कम्पनीका अध्यक्ष जोशीले गत आइतबार राजीनामा दिएपछि त्यहाँका स्थानीय संस्थापक सेयरधनीहरुको काठमाडौं–कुलेखानी–हेटौंडा सुरुङ मार्ग निर्माण संघर्ष समितिले यस्तो आरोप लगाएको हो ।
समितिद्वारा मंगलबार राजधानीमा आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा संघर्ष समितिका संयोजक राजुमान महर्जनले कम्पनीका अध्यक्ष जोशीकै असक्षमताका कारण विगत पाँच वर्षदेखि अहिलेसम्म सुरुङ मार्ग निर्माणको कामअघि नबढेको आरोप लगाए ।
उनले  ‘काठमाडौं–कुलेखानी–हेटौंडा सुरुङ मार्ग निर्माण’ निर्माणका लागि अहिलेसम्म स्थानीय उपभोक्ता, संस्थापक सेयरधनी एवं अन्य स्वदेशी र विदेशबाट ठुलो रकम संकलन गरिसकिएको र स्थानीय सर्वसाधारण जनताको समेत निकै उत्साहजनक साथ रहँदा रहँदै पनि कम्पनीका अध्यक्ष जोशीले विभिन्न बहानामा काम नगरेको आरोप लगाए । यस संघर्ष समितिकै दबाबका कारण जोशीले अध्यक्ष पदबाट राजीनामा दिएको र कम्पनीको आगामी २७ माघमा बोलाइएको सञ्चालक समितिको बैठकले थप निणर्य लिने भन्दै उनले कम्पनीका अध्यक्ष जोशीको असक्षमताकै कारण सुरुङ मार्ग निर्माणमा ढिलाइ भएको दाबी गरे । ‘जोशीले लक्ष्यअनुरूप काम गर्न नसकेको र अहिलेसम्म कम्पनीको अनावश्यक खर्च बढाउने मात्र कार्य गरिरहेकाले स्थानीय संस्थापक सेयरधनीको माग र काम गर्न नसकेको आफ्नो नेतृत्व असक्षमता देखिने डरका कारण जोशीले राजीनामा दिएको जानकारी गराउँदै संघर्ष समितीका संयोजक महर्जनले भने, ‘यस कम्पनीका अध्यक्ष जोशीले हरेक समय आफूखुसी एकलौटी ढंगले काम गरी विगत ५ वर्षको अवधिमा गर्न सकेनन् ।’
यसैगरी स्थानीय संस्थापक सेयरधनी एवं संघर्ष समितिका सचिव मिलन कार्कीले पनि अहिले यस कम्पनीका सबै सेयरधनी सकेसम्म छिटो सुरुङ मार्ग निर्माण हुनुपर्छ भन्ने मान्यतामा रहँदारहँदै पनि जोशीकै कारण अहिले आफूहरू संघर्षमा उत्रिनुपरेको बताए । जोशीसहित यस कम्पनीमा रहेका कुल १ हजार ७ सय ८३ जना सेयरधनीमध्ये १ हजार २ सयजना मकवानपुर र काठमाडौंका सुरुङ मार्ग नजिकका संस्थापक स्थानीय साना लगानीकर्ता सेयरधनी रहेको जानकारी गराउँदै उनले त्यसबेला स्थानीय सेयरधनीको मोडल न्यूनतम १० हजारदेखि १ लाख र अधिकतम १ लाख देखि १० लाख रुपैयाँसम्म बताए । उनले अहिले यस कम्पनीलाई २८ करोड रुपैयाँ ऋण रहेको बताए । जसमा १७ करोड रुपैयाँ सुरुङ मार्ग परियोजनाको प्राविधिक कार्य गरेको फुलब्राइट कन्सल्टेन्सीलाई भुक्तानी तिर्न बाँकी रहेको उनको भनाइ छ । संघर्ष समितिका सचिव कार्कीका अनुसार सुरुङ मार्ग निर्माणका लागि नापजाँच गर्ने, चिनो लगाउनेजस्ता केही काम गर्न सो रकम खर्च भएको छ । हालसम्म यस कम्पनीले ३० करोड ३१ लाख रुपैयाँ सेयरधनीबाटै जुटाएको छ । यसैगरी अर्का संस्थापक सेयरधनी सञ्जय लामाले पनि अहिलेसम्म सबै सेयरधनी सुरुङ मार्ग निर्माणका लागि सकारात्मक भएको भन्दै कम्पनीका अध्यक्ष जोशी मात्र नकारात्मक भएको बताए ।
निजी क्षेत्रको प्रयासमा निकै महŒवाकांक्षी मेगा प्रोजेक्टका रूपमा रहेको सुरुङ मार्ग निर्माण कार्यमा अहिले नेतृत्व वर्गले नै आफ्नो कम्पनीबाट राजीनामा दिएर सुरुङमार्ग निर्माणमा ढिलाइ गरेपछि लगानीकर्ता मात्र नभएर अन्य सरोकारवालासमेत निकै अन्योलमा परेका छन् । काठमाडौं– राजधानीदेखि हेटौंडा छिचोल्ने बाटोमा पर्ने कुलेखानीदेखि भीमफेदीसम्मको घुमाउरो र साँधुरो बाटोका कारण धेरै यात्रुले वर्षौंदेखि समस्या भोग्दै आएका छन् ।
यस क्षेत्रका स्थानीयवासीको त झन् दैनिकी नै सास्तीपूर्ण तवरले बिताउनु परिरहेको छ । त्यही बाटो छिचोल्ने गरी पहाड छेडेर सुरुङ मार्ग बनाउन सकिन्छ भन्ने नेपाल पूर्वाधार कम्पनीको महत्वाकांक्षी योजना सुन्दा त्यहाँका स्थानीयवासीले आश्चर्र्य िमश्रित खुसी महसुस गरेका थिए । ‘त्यस्तो सुरुङ मार्गलाई टोल (शुल्क) रोडका रूपमा सञ्चालन गरेर मुनाफा पनि आर्जन गर्न सकिन्छ,’ स्थानीयले सुनेका थिए ।  २०६८ सालमा नेपाल पूर्वाधार विकास कम्पनी विधिवत् रूपमा दर्ता भएको हो ।
सो कम्पनीमा कोरियामा कार्यरत नेपालीले पनि २ करोड ४८ लाख रुपैयाँ लगानी गरेका छन् ।
लगानीको अनुपातमा आगामी ३० वर्षभित्र सरकारलाई जिम्मा लगाउनुपर्ने परियोजनाको लगात उठाएर मुनाफा कमाउन त्यस मार्ग भएर आवतजावत गर्ने सवारीसाधनलाई तोकिने शुल्क हिसाब गर्दा निकै महँगो शुल्क हुने आँकलन गरियो । महँगो शुल्क तिरेर सुरुङमार्ग भएर सवारी साधन नगुढ्ने अनुमान पनि भए । यी यस्तै अनेक अवरोध राजनीति लगायतका कारण सो कम्पनीले परियोजनालाई अघि बढाउन नसक्ने भएपछि अहिले कम्पनीका सञ्चालक अध्यक्ष जोशीले राजीनामा दिएको हुनसक्ने बताइएको छ । संघर्षरत सेयरधनीका अनुसार सुरुङ निर्माणका लागि अधिग्रहण गर्नु पर्ने जमिनको भाउ विगत पाँच वर्षमा निकै महँगो भइसकेकाले यस कम्पनीलाई थप आर्थिक भार भएको गुनासो छ ।
सुरुङ मार्ग परियोजनाको प्राविधिक कार्य गरेको फुलब्राइट कन्सल्टेन्सीलाई अझै १७ करोड रुपैयाँ भुक्तानी तिर्न बाँकी