Sunday, June 26, 2016

महाभूकम्प र त्रिपालमुनिको जिन्दगी

मधुजंग पाण्डे÷राजधानी
म बालाजु बोहोराटारस्थित आफ्नै कोठामा खाना खाएर गत शनिबार यसो सोफामा पल्टिएर टेलिभिजन हेर्दै थिए । ४ तले घरको पुछारको तलामा भएका सबै ४ कोठे फ्ल्याट भाडामा लिएर म परिवार सहित बसेको थिए । भित्र बाथरुमा मेरी श्रीमती राधाले ८ वर्षका छोरा मञ्जिललाई नुहाउदै थिइन् । अर्को कोठामा मेरी बहिनी कविता, श्रीमतीकी २ बहिनीहरु र २ जना भईहरु खाना खाएर आरामसँग टेलिभिजन हेरिरहेका थिए । केही समयअघिसँगै खाना खाएका भान्छा भने घरको चौथो तलामा पुगेर घरधनीको छोरासित कम्प्युटरमा भिडियो गेम खेलिरहेका रहेछन । शनिबार बिदाको दिन सबैजना जम्मा भएर खाना खाएर म सोफामा पल्टिएर भाते निन्द्रामा लट्ठ परेर टेलिभिजन हेरिरहँदा अच्चानक असामान्य आबाजकासाथ म बसेको ४ तले घर मज्जाले मच्चिन थाल्यो। त्यतिबेला म सोफामै लटपट्टिरहेको थिए । त्यसैबेला छोरा नुहाइरहेकी श्रीमती,छोरा, बहिनी लगायत सबै भित्रबाट कोलाहलसँग कराउँदै र चिच्याउँदै म भएको ठाउँमा आएर लौ भूकम्पले सबैको एउटै चिहान हुने भो भन्दै सकि नसकि भित्तो समातेर कराउन थाले । म छोरा खोई भन्दै श्रीमतीलाई समातेर बाहिर तान्दै थिए । मेरी बहिनी भने हार्दिक,हार्दिक भन्दै भान्जालाई खोज्दै उत्पादसँग चिच्याउँदै थिइन ।   
त्यति बेला बिहानको ११ बजेर ५६ मिनेट गएको रहेछ । सबैजना भुइँमा लट्पट्टिएर ढोकाबाट बाहिर भाग्न खोज्दा घर वरिपरिका मान्छेहरु पनि ठुलो ‘भुई“चालो गयो... भन्दै चिच्याईरहेका थिए । त्यतीबेला नै ७ दशमलब ९ रेक्टर स्केलको विनासकारी महाभूकम्प गएको रहेछ । त्यसबेलासम्म हामी कोठा भित्रसँगै खाना खाएको भान्जा खोज्दै भुइँमा कराईरहेका थियौं । हामी सबैजना कोठाभित्रै भएको बेला ठुलो भूकम्पको पहिलो झट्कामै म बसेको घरको कोठा पुरा चर्किएर धमाधम भित्ताका इँटा खस्दै थिए । ढलान पुरा फाटिसकेको थियो । अब घर नै ढल्यो भन्दै सबैजना दौडेर बाहिर गेटमा पुग्दा पो ४ तलाबाट भान्जा, घरपेटीका छोरा र भाई रुँदै हामी भएतिर आए । त्यो बेला केही समय भूकम्पको झड्का रोक्किएको थियो । हामीसबैजना त्यहाँबाट पनि केही परको खुल्ला चौरतर्फ भाग्दै थियौं । त्यहाँ पुगेपछि पनि पहिलेको झट्काको जस्तै एकदमै जमिन नै फाट्नेगरि मज्जाले हल्लायो । त्यो हल्लाई र भूकम्पको झड्का निरन्तर आई नै रह्यो । 
त्यो बेला मलाई जीवन मरणको अन्तिम दोसा“धमा संघर्È गरिरहेको महसुस भइरहेको थियो । अहिलेसम्म कहिल्यै नभोगेको ठुलो झट्कासँगै निरन्तर भूकम्प गईरहेपछि मनमनै ईश्वरको नाम लिंदै आफूलाई संयमित र शान्त राख्न भरमग्दुर प्रयास गरिरहेँ । कम्पन कम भएपछि पनि हामी पुगेको घर अगाडीको सुरÔित त्यो खुल्ला चौरमा थप स्थानीयको ठूलो भीड लाग्न थाल्यो । निरन्तर शृंखलाबद्ध झट्काहरु गइरहेकाले सबै अचम्म मान्दै स्तब्ध थिए । सबै जना यसभन्दा अघि कहिल्यै नभएको भूकम्पको झट्कासँगै अतालिएका थिए। वरिपरिको घर कागत झैं थर्किरहेको देखेपछि हामीलाई हतास र होसहवास गुमाएकाको पनि कमी थिएन । कोही मन थाम्न नसकेर रु“दै मोबाइल मार्फत आफन्तस“ग सम्पर्क गर्न खोजिरहेका थिए । नुवाकोट स्थित घरमा मोबाइल गर्न खोज्दा कसैको सम्पर्क नै हुन सकेको थिएन । केही मिनेटमै त्यो चौर अस्थायी शिविरमा परिणत भयो । म लगायत सबैजना आफ्ना घर परिवारका अन्य सदस्यको खोजी गरिरहेका थिए । 
मोबाइलमा सम्पर्क हुन नसकेपछि हामीसँग भएका केहीको मोबाइलबाट रेडियो, एफएम सुन्न थाल्यौं ।  त्यो बेला धरहरा ढलेको, वसन्तपुर, भक्तपुर र पाटन दरबार Ôेत्र तहसनहस भएको, सडक र भवनहरुमा चिरा परेको, बालाजुका धेरै घर भत्किएको विमानस्थल बन्द भएको, देसका विभिन्न ठाउँमा पहिरो गएर राजमार्ग अवरुद्ध हुन पुगेका खबरहरु आइरहेकाले हामीबीच सबैमा डर र त्रास बढ्दै थियो। जारी भूकम्पीय झट्का र मुलुकभर धनजनको व्यापक Ôति भएको थाहा पाएपछि त्यो चौरमा बसेकास“गै पूरा मुलुक शोकमग्न भयो । काठमाडौं, भक्तपुर, ललितपुर, गोरखा, नुवाकोट, धादिङ, सिन्धुपाल्चोक, सिन्धुली, काभ्रे र रसुवा लगायतका जिल्लाबाट आइरहेका भयावह सूचनाले मेरो मन झन आत्तियो । गोर्खाको बारपाकलाई मुख्य केन्द्र बनाएर आएको भूकम्पले नुवाकोटका सबै घर भत्किएको खबर रेडियोमा सुनेपछि घरमा भएकी बुढी आमा र दाई भाउजुलाई केही भयो कि भनेर थप डराउन थाले । अनि काठमाडौमा भएका अन्य आफन्तको अवस्थाबारे जानकारी लिँदा आफ्ना कसैलाई पनि केही नभएको बताए ।  पटक पटक भूकम्पको झट्काले हानेको खुट्टा झन काम्न थाले ।  हामीसँगै चौरमा भएका मध्ये केहीका आफन्तहरु हताहतीमा परेको भन्दै भक्कानो पारेर रुन थाने । म घरपेटीको सानो छोरालाई हेरेर उनको मनकामना दर्शन गर्न पुगेका घरपेटी इन्जिनीयर दिपेन्द्र मिश्रलाई सम्पर्क गर्न अर्को भाइलाई मोबाइल सम्पर्क गराउने प्रयास गर्दै थिए । त्यसको केही घण्टापछि बल्ल २ बजेतिर हामीहरु सबै सकुशल छौं अब मनकामना दर्शन नै नगरि काठमाडौ आउँदै छौं , अहिले मुग्लिन आइसक्यौ भनेपछि बल्ल केही त्रास हटेजस्तो भयो । घरपेटी मिश्रको सबै परिवार आएपछि बल्ल हामी एउटै पालमुनी बसेर दिन रात बिताईरहेका छौं । 
जागिर, अवसर, उच्चशिÔा र व्यवसायका लागि उल्लेखीय संख्यामा राजधानी बसेकाहµको अधिकांश परिवारजन मोफसलकै गाउ“ठाउ“मा बस्ने हुनाले दोहोरो पीडाको अनुभूति हुनु स्वाभाविकै हो । उताकोलाई यताको र यताकोलाई उताको चिन्ताले फोन संवाद बढेको थियो । शनिबारको ठूलो भूकम्पस“गै यो सहरको मुहार र जनजीवनमा ठूलो परिवर्तन भइसकेको थियो।
आफुले देखेका बालाजु माच्छापोखरी र बाइपास क्षेत्रका अधिकाँश घर भत्किएका छन । अझै भग्नावेशमा फसेकाहरुको राम्रोसँग उद्धार गर्न नसकिएको अवस्था छ ।
राजधानीका चोक, बजार, गल्ली र गाउ“हरुमा हतास तथा निराश भीड र उजाड दृश्यहरुले उदेकलाग्दो अवस्थाको सिर्जना गरिरहेको थियो । अझै केही घण्टा यस्ता कम्पनहरु जाने विदहरुको चेतावनी र योभन्दा ठूलो भूकम्प जाने हल्लाले अर्को दिनको सा“झसम्म सहरका सडक, पेटी, विद्यालय, कलेज र भएसम्मको खुला स्थानमा लालाबालासहित पोकापन्तुरा बोकेर बास लिनेको ओइरो लागेको थियो।

उनीहरु पनि म जस्तै आङ्खना घर, कोठा, महलजस्ता भवन छाडेर सडकछाप भएका थिए । धनी–गरिब र ठूलाबडा एकै हैसियतमा पुगे । भूकम्पीय जोखिमको चेतावनीमा रहेको यो सहरलाई अन्तत ः एकछिनको भूकम्प र कम्पनले सुकुमवासी बस्तीको रुपमा परिणत ग¥यो । अझै भुकम्पका कम्पन चलिरहेको छ । पालमुनीको जिवन बिताएको पनि करिब एक साता हुन लागिसक्यो ।

यसभन्दाअघि कहिल्यै पनि यस्तो दुःख नभोगेको मलाई अहिले यो त्रिपालमुनिको जिन्दगी एकदमै अनौठो लागिरहे छ । पालमुनी पनि निरन्तर साना ठुला  भुकम्पको झट्काको सामना गर्नु प¥यो । अहिले जीवन धरापमा नै रहेको महसुस भइरहेको छ । यो शहर महाभुकम्प गएको पहिलो दिन शनिबार जाग्राम बसेको अवस्थामा रह्यो। दोस्रो दिन आइतबार बिहानदेखि उपत्यका र मुलुकभर स्वदेशी तथा विदेशी उद्धारकर्ताले ढलेका घर एवं भवनभित्रका भग्नावशेÈ पन्छाउन थाल्दा मानव विनाशका अकल्पनीय दृश्यहरु निरन्तर देख्खिए । आफु सञ्चारकर्मी भएकाले राजधानीका हरेक ठाउँमा पुग्दा भग्नावेशमा फसेकाहरु  र मरेका शब मात्र देखिँ दै छ ।  मेरा लागि अहिले यो असोचनीय र अविश्वसनीय घटनाले कहिले निको नहुने घाउ दिएर गयो । अझै आफु बसेको घर चिरा परेको देखेर भित्र पस्न नसकिएको अवस्था छ । अझै कत्ति दिन पालमा नै बस्नुपर्ने हो ठेगान छैन ।
सरकारी अधिकारी र अन्तर्राष्ट्रिय विज्ञहरुले लगभग ७२ घण्टा पछि विस्तारै स्थितिमा सुधार आउने खालको संकेत दिएपछि अहिले बसेको भाडाको घरको कोठा बन्द  गरेर सुरÔित स्थलमा वासलिनु बाहेक म सँग अर्को विकल्प छैन । भन्नासाथ कोठा पाउन मुस्कील छ । 
तैपनि अहिले मलाई यो शहरभर पाइलापाइलामा गाडिएका यस्ता त्रिपाल एवं टेण्डले लगभग शरणार्थी शिविरहरुको झझल्को दिइरहेको छ । तर, यस्तो खाले जीवनशैली अब केही दिनकालागि मात्र रहला भन्नेमा म विश्वस्त छु । अबको केही दिनमै हाम्रो जनजीवन सामान्य अवस्थामा फर्किनेमा कुनै शंका छैन । अब मलाई यो त्रासदीपूर्ण विनासकारी महाभूकम्पको घटनाले दिएको पीडाको घाउ निको हुन अझै धेरै समय लाग्ने छ । अब यो पिडा कहिल्यै भोग्न नपरोस भन्ने कामना गर्दछु । 
आफु बसेको चार तले घर यसरी हल्लियो कि त्यहा“ रहेका हामी १० जना कोठाभित्रकै भित्तामा यता र उता ठोक्किएको र त्रिपालमुनिको यो सम्झना अब मेरालागि कहिल्यै नबिर्सिने घाउ हुने छ ।

No comments:

Post a Comment