माघ तेस्रो साताबाट कोरियामा कामदार पठाउने तयारी

मधुजंग पाण्डे÷राजधानी
काठमाडौं, २७ पुस
रोजगार अनुमति प्रणाली (ईपीएस) अन्र्तगत चौथो कोरियन भाषा र सीपपरीक्षण परीक्षा उत्तीर्ण हुनेहरूलाई आगामी माघको तेस्रो साताबाट दक्षिण कोरिया पठाइने भएको छ । नेपाली कामदारको उत्कृष्ट गन्तव्य दÔिण कोरिया जानका लागि भाÈा परीÔामा सहभागी भई उत्तीर्ण हुने उत्कृष्ट परीÔार्थीहरूको सीप परीक्षणको रिजल्ट पनि गत १ पुसमा सार्वजनिक भइसकेको र भाषा परीक्षा उत्तीर्णमध्ये करिब ७५ प्रतिशतको नाम ईपीएसले एचआरडी कोरियामा पठाइसकेकाले माघ तेस्रो साताबाट कामदार कोरिया पठाउने तयारी भएको हो ।
ईपीएस कोरिया शाखा प्रमुख डिल्लीराम बाँँस्तोलाले आगामी माघको तेस्रो साताबाट दÔिण कोरिया कामदार पठाउने क्रम सुरु हुने बताए ।  उनले यस शाखाले ईपीएसको सीप परीÔणमा सहभागी हुनेहरूको नतिजा गत १ पुसमा सार्वजनिक गरेपछि कामदार पठाउने तयारीलाई तीव्रता दिएको बताए । चौथो कोरियन भाषा परीक्षा उत्तीर्णको (लेभर कन्ट्र्याक) श्रम करार) यसै साताबाट आउने जानकारी दिँदै उनले अहिले भाषा परीक्षा उत्तीर्ण गरी रोजगार फाराम भर्नेको रोस्टर तयार भइरहेकाले छिट्टै पठाउने तयारी भएको बताए । 
गत अगस्टमा सम्पन्न दÔिण कोरियाली भाÈा परीÔामा उत्कृष्ट परीÔार्थीहरूको सीप परीक्षण गर्ने काम गत १३ मंसिरबाट सुरु भएको थियो । जसमध्ये उत्पादन र कृÈि Ôेत्रबाट ३ हजार ८ सय ९६ जना सीप परीÔणमा सहभागी भएको ईपीएस कोरिया शाखाले जनाएको छ । सो शाखाका अनुसार चौथो कोरियन भाषा परीक्षा उत्तीर्णमध्ये ७ हजार ७ सय ६८ जनाले रोजगार फाराम भरेका थिए । सो भाषा परीक्षामा ८ हजार ५१ जना उत्तीर्ण भएका थिए । ईपीएसले उत्तीर्ण कामदारको रोस्टर तयार भइसकेको जनाएको छ । अहिले रोस्टरमा सहभागी सबैको नाम कोरिया पुग्ने बताउँदै शाखाका प्रमुख बाँस्तोलाले भने, ‘आगामी माघको तेस्रो साताबाट धमाधम कामदार कोरिया पठाउने क्रम सुरु हुन्छ ।’  उनले एचआरडी कोरियाले सोहीअनुरूप पहिलो चरणमा कामदार छनोटको प्रक्रिया थाल्ने बताए । 
प्रारम्भिक छनोटका लागि यहाँ आइपुगेका कोरियन विज्ञहरूको सुझावमा अहिलेका कामदारको सीपमा अझै केही सुधार्नु राम्रो हुने भन्दै उनले उत्पादनमूलक र कृषि क्षेत्रका कोरियन विज्ञहरूले नेपाली कामदार शारीरिक रूपमा निकै सक्षम भए पनि सम्बन्धित कामको सीपमा भने केही कमजोर नै देखिएकाले अझै जानुभन्दा पहिले सीपसम्बन्धी ज्ञान दिलाउन जोड दिनुपर्ने सुझाव दिएको बताए । नेपाल र कोरियाबीच ईपीएसअन्र्तगत कामदार लैजान सन् २००७ मा श्रमसम्झौता भएपछि सन् २००८ देखि ईपीएसअन्र्तगत कामदार लिन भाषा परीक्षा सञ्चालन हुन थालेको हो ।
नेपाल र कोरिया सरकारसँग भएको सम्झौता अनुसार भाÈा परीÔामा उत्कृष्ट हुने ईपीएस प्रशिÔार्थीको सीप परीÔण गरी प्राथमिताका आधारमा दÔिण कोरियाको रोजगारीमा पठाउने काम सन् २०११ बाट सुरु भएको थियो । सो परीक्षामा ६ हजार ५ सय ८६ जनाले उत्तीर्ण गरी कोरिया जान छनोट भएका थिए । यसैगरी, दोस्रो पटक सन् २०१० मा भएको भाषा परीक्षामा ४ हजार ९६ र तेस्रो पटक सन् २०११ मा १५ हजारभन्दा बढी कामदारलाई कोरियाले उत्तीर्ण गराएको थियो । सन् २०११ मा भएको भाषा परीक्षामा उत्तीर्ण भएका १० हजारभन्दा बढी कामदारमध्ये बाँकी रोस्टरमा रहने भएपछि सन् २०१३ का लागि सन् २०१२ मा कोरियाले नेपालमा भाषा परीक्षा सञ्चालन गरेको थिएन । ईपीएसका अनुसार सन् २०११ मा भएको भाषा परीक्षा उत्तीर्णमध्ये अझै ३ हजारजना रोस्टरमा बा“की छन् । उनीहरू सबैको आगामी जुलाईदेखि रोस्टर अवधि सकिनेछ । उनीहरूले रोजगारीमा लैजाने ग्यारेन्टी माग गर्दै लामो समय आन्दोलनसमेत गरेका थिए । एकैपटक सन् २०१४ का लागि गत असोजमा मात्र भाषा परीक्षा सञ्चालन भएको थियो । यसपालिको सीप परीÔणमा उत्पादनमूलक तर्फबाट २ हजार ७ सय २९ र कृÈिबाट १ हजार १ सय ६७ जना सहभागी भएको ईपीएस शाखाले जनाएको छ । सन् २०१४ मा दÔिण कोरियाका लागि नयाँ कामदार लैजान लिइएको भाषा परीÔामा ८ हजार २ सय उत्तीर्ण भएका थिए । भाÈा परीÔामा करिब ४७ हजार ७ सय ७२ नेपाली सहभागी भएका थिए । यसअघि भएका तीनओटा परीक्षामा उत्तीर्णमध्ये साढे १८ हजारभन्दा बढी युवा रोजगारीका लागि कोरिया गइसकेको पनि ईपीएसले जनाएको छ ।
अहिलेसम्म वैदेशिक रोजगारीका लागि दÔिण कोरियाको रोजगारी सबैभन्दा उत्कृष्ट रहेकाले नेपालीको आकर्Èण पनि निकै रहेको छ । हाल दÔिण कोरियामा पुगेका ईपीएस कामदारले मासिक करिब १ लाख रुपैयाँ कमाउँछन् ।  यो रकम अन्य रोजगारी गन्तव्य मुलुक मलेसिया, कतार, साउदी अरब, संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई) र कुबेतभन्दा चार गुणा बढी पारिश्रमिक हो । दÔिण कोरियामा यी  मुलुकमा भन्दा कामदार सुरक्षा एवं  हकअधिकारको स्थिति पनि निकै राम्रो भएको बताइएको छ । वैद्यानिक रूपमा ईपीएसमार्फत नेपाली कामदार पठाउने काम सन् २००८ बाट सुरु भएको हो । त्यसअघि, निजी क्षेत्रबाट पनि कामदार कोरियामा रोजगारीका लागि जाने गरेका भए पनि म्यानपावर कम्पनीले जथाभावी रकम उठाउन थालेपछि अहिले ईपीएस प्रक्रियाबाहेक कामदार कोरिया जान पाउँदैनन् । यसैगरी, पहिले कोरिया गएर गैरकानुनी रूपमा बसेर फर्केका, विभिन्न अभियोग लागेका व्यक्ति पनि त्यहा“को रोजगारीमा जान पाउाँदैनन् ।

 ५ महिनामा साढे २ लाख कामदार बिदेसिए ,
सबैभन्दा धेरै मलेसिया, कतार र साउदी अरबमा
राजधानी समाचारदाता
काठमाडांै, २७ पुस
चालू आर्थिक वर्Èको बितेका पाँच महिनामा  कामको खोजीमा करिब साढे २ लाख नेपाली बिदेसिएका छन् । चालू आवको पहिलो महिना साउनदेखि मंसिरसम्ममा २ लाख ४९ हजार ५ सय ३६ जना नेपाली वैदेशिक रोजगारीमा गएको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएको छ । विभागका अनुसार, वैदेशिक रोजगारीमा पहिलोपटक जानेको संख्या १ लाख ७५ हजार २ सय ७५ रहेको छ । यसैगरी, पुनः श्रमस्वीकृति लिएर जानेको संख्या ४९ हजार १ सय ७८ रहेको छ । पहिले श्रमस्वीकृति नलिई वैदेशिक रोजगारीमा गएका करिब २५ हजार ८३ कामदार श्रमस्वीकृति लिएर वैधानिक भएका छन् ।
विगत पा“च महिनामा मलेसियाले सबैभन्दा धेरै १६ हजार ७ सय २९ नेपाली कामदारलाई रोजगारी दिएको छ । यसैगरी, कतारमा ९ हजार ९ सय १९ जना नेपाली कामदार गएका छन् । खाडी मुलुक साउदी अरब, संयुक्त अरब इमिरेट्स र कुबेत तेस्रो, चौथो र पा“चौ स्थानमा छन् । ती मुलुकले क्रमशः ६ हजार ६ सय पा“चजना, ४ हजार २ सय ६० र २ हजार १ सय १९ जनालाई रोजगारी दिएको छ । चालू आर्थिक वर्Èमा १३ हजार ९ सय ३५ महिला कामदार वैदेशिक रोजगारीमा गएका छन् । महिलालाई रोजगारी दिनेमा कुबेत र मलेसिया रहेका छन् । कबेतले ९ सय ८३ र मलेसियाले ५ सय ४६ महिलालाई रोजगारी दिएका छन् ।
 कुबेतको थप रोजगार कोटा डेढ महिनापछि        
राजधानी समाचारदाता
काठमाडौं, २७ पुस
कुबेतले उपलब्ध गराउने थप रोजगार कोटा अझै डेढ महिनापछि मात्र नेपालले पाउने भएको छ । कुबेतले जनवरीको दोस्रो साताभित्र सबै प्रक्रिया पूरा गरी फेब्रुअरीबाट नेपाललाई थप रोजगार कोटा उपलब्ध गराउने सरकार र निजी Ôेत्रलाई जानकारी दिएको छ । कुबेती रोजगारदातास“ग नेपालको निजी Ôेत्रका म्यानपावर व्यवसायीस“ग थप रोजगार कोटामा मौखिक सहमति भए पनि प्रक्रियागत काम त्यहा“को सरकारबाट गर्न केही समय लाग्ने भएपछि थप कोटा प्राप्त हुन अझै दुई महिना लाग्ने भएको हो ।
नेपाल वैदेशिक रोजगार व्यवसायी संघका उपाध्यÔ टंक राउतले कुबेतको थप कोटा पाउने कार्यमा केही समय लम्बिएको बताए । ‘खाडी मुलुकबाट कामदार कोटा बढाउने प्रतिबद्धता आएपछि त्यसमा फेरबदल हुने गर्दैन ।’  उनले भने, ‘कुबेत सरकारले यसमा देखिएका केही प्रावधान संशोधन गर्नासाथ व्यवसायी थप कामदार पठाउन तयार छन् । उपाध्यÔ राउतले कुबेतबाट थप रोजगार कोटा प्राप्त हु“दा खाडीका अन्य मुलुकमा पनि त्यसको सकारात्मक प्रभाव पर्ने बताए । कुबेतले पहिलो वर्È थप ३५ हजार नेपाली कामदार लिने भएको छ । हाल कुबेतमा नेपालबाट वार्Èिक १५ हजार कामदार जाने गरेका छन् । कुबेतले थप गरिएका कामदारमा त्यहा“को रोजगारदाताले एजेन्ट राख्न नपाउने कडा प्रावधान राख्ने भएको छ । यस्तो प्रावधानबाट ‘फ्रि भिसा’ को कोटा बढी आउने सम्भावना हुन्छ ।
उनले अदÔ कामदारलाई ‘फ्रि भिसा’ र अर्धदÔलाई बढी आम्दानी हुने Ôेत्रमा पठाउन सरकार र व्यवसायीबीच समन्वय हुन नसकिरहेको बताए । ‘२० हजार रुपैया“ मासिक आम्दानी वैदेशिक रोजगारीका Ôेत्रमा कामदारको लागत नाम मात्रको नभए त्यसले विकृति ल्याउ“छ ।’ उनले भने, ‘बढी आम्दानी हुने Ôेत्रमा भने आम्दानीअनुसारको लागतशुल्कको प्रावधान सरकारले राख्नुपर्छ ।’
नेपाली व्यवसायीका बीचमा अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा नभएमा कामदार अति नै सस्तो सेवाशुल्कमा कुबेत जान पाउ“छन् । मलेसियामा व्यवसायीको अस्वस्थ प्रतिस्पर्धाले गर्दा विकृति बढेकाले कुबेतका लागि सुरुआती चरणमा नै कडाइ गर्न सरकारी पÔ लागेको छ । वैदेशिक रोजगार विभागका निर्देशक दिवस आचार्यले कुबेतले दिने थप रोजगार कोटा ल्याउने दायित्व व्यवसायीको भए पनि यसमा सेवाशुल्क नाम मात्रको हुने जानकारी दिए । ‘कुबेतको थप रोजगार कोटामा रोजगारदाताले नै धेरै खर्च बेहोर्ने भएका छन् ।’ उनले भने, ‘यसले व्यवसायीले चलखेल गरेमा उनीहरू कारबाहीको भागिदार बन्नेछन् ।’ संघकी सचिव सुवर्ण श्रेष्ठले कुबेतको थप कोटामा अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा हुन नदिन संघले पहल सुरु गर्ने बताइन् । उनले कुबेतमा मात्र नभएर अन्य खाडी मुलुक र मलेसियामा पनि रोजगार कोटा ल्याउ“दा कमिसनमा अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा हुनु नहुने बताइन् ।