खराव मौसममा जर्बरजस्ती उडान भर्दा विमान दुर्घटना

मधुजंग पाण्डे÷राजधानी
काडमाडौ ८ असोज
हवाइ विज्ञ एवं सम्बन्धीत सरोकारवालाहरुले आइतबार बिहान ललितपुरको कोटडाँडामा दुर्घटनाग्रस्त भएको बुद्ध एयरलाइन्सको बीचक्राफ्ट जहाज दुर्घटनाको मुख्य कारण मानिय त्रुटि एको बताएका छन । उनीहरुले मौसम खराव भइरहेकै बेला जर्वरजस्ती उडान गरेकाले सो दुर्घटना भएको बताए ।
त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल कार्यालय मौसम विज्ञान तथा पूर्वानुमान महाशाखाका बरिष्ट मौसमविद् राजेन्द्र प्रसाद श्रेष्ठले खराब मौसममा चालकले जर्बरजस्ती उडान गरेकाले बुद्ध एयरलाइन्सको जहाज दुर्घटना भएको बताए ।
आइतबार विहान ६। ३० मा १६ जाना यात्रु र ३ सदस्यीय चालक दल सहित माउन्टेन फ्लाइटमा उडेको ९ एनएइके १९०० डि विजक्राफ्ट जहाज विमानस्थलबाट उड्ने बेलादेखि विहान ९ बजेसम्म काठमाडौ उपत्यकाको मौसम खराव भएको जानकारी गराउँदै उनले चालक जनक बहादुर जेबी ताम्राकार र पद्मा अधिकारीले माउन्टेन उडान सकेर फर्कने क्रममा जहाज कन्ट्रोल गर्न नसकेकै कारण सो दुर्घटना भएको हुन सक्ने दावी गरे ।
संधै त्रिभुवन विमानस्थलमा विहान साँढे ६ बजेदेखि साँझ ६।३० सम्म पूर्वानुमान महाशाखाले नागरिक उड्डयन प्राधिकरण कार्यलयलाई नियमित मौसमको अवस्थाकाबारे जानकारी गराउँदै आएको बताउँदै उनले बुद्ध एयरको जहाज खराव मौससमा जर्बरजस्ती भएको मानवीय त्रुटिकै कारण दुर्घटनाग्रस्त भएको दावी गरे ।
सामान्यतया टवीनटर र बीचक्राफ्ट जहाज उड्नकालागि न्युनतम साँढे २ किमी भिजिविलीटी हुनुपर्ने बताउँदै उनले बुद्धको जहाज दुर्घटना हुने समय विमानस्थलको भिजिविलिटी जम्मा ३ किमी रहेको र सोही बेला आकास पुरै बादलले भरिएको जानकारी गराए ।
नेपाल वायुसेवा निगमका बरिष्ठ क्याप्टेन रविन्द्र कुमार शेरचनले पनि जहाज दुर्घटनाको कारण खराव मौसमसँगै भएको मानवीय त्रुटि हुन सक्ने अनुमान गरेका छन । विमानस्थलमा मौसम पूर्वानुमान शाखाले दिएको जानकारी राडार मेसिनले काट्न सक्ने सम्भावना भएमा चालकले आफै जहाज कन्ट्रोल गर्नुपर्ने प्राविधीक जानकारी गराउँदै उनले बुद्धको जहाज मानवीय कमजोरीकै कारण दुर्घटना भएको बताए ।
खराव मौसममा आकासमा उडेको जहाजलाई एक्कासी कन्ट्रोट गर्न उपयोग हुने ग्लोबल पोजिसन सिस्टम जिपिएस राख्नुपर्नेमा दुर्घटनाग्रस्त जहाजमा सो नभएको बताउँदै क्याप्टेन शेरचनले भने ु विमानस्थल आइपुग्नुभन्दा ५ नटिकल माइल टाडा रहँदा यो दुर्घटना भएको हो ।ु गत वर्ष भएको तारा एयरको दुर्घटना जाँच आयोगका सदस्य समेत रहेका शेरचनले भने ुबुद्धको जहाज खराब मौसममा भएको मानवीय त्रुटी हुनसक्छु । उनले जसको विस्तृत विवरण नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका पूर्व महानिर्देशक राजेशराज दलिको संयोजकत्वमा गठन भएको ५ सदस्य विमान दुर्घटना जाँच आयोगले बताउने बताए ।
पर्यटन तथा नागरिक उड्यन मन्त्रालयका सह सचिव सुरेश आचार्यले पनि बुद्धको जहाज दुर्घटना मौसम खरावीले भएको बताए । आकास पुरै बाददले ढाकेको बेला आँखाले देख्न सक्ने आइएफआर बाट जहाज उडाउनुपर्नेमा चालकले सो कार्य गर्न नसकेका कारण दुर्घटना भएको अनुमान उनको छ । खराव मौससमा आँखाले जता देख्छ त्यतै जहाज लगेकाले बुद्धको दुघटनाग्रस्त विमान काठमाडौ अवतरण गर्न आउने रुट पनि केही फरक भएको जानकारी गराउदै आचार्यले राजधानीसँग भने ु यसको विस्तृत विवरण ५ सदस्यीय दुर्घटना जाँच आगोगले पक्ता लगाउने छु ।
नेपाल वायुसेवा निगमका महाप्रवन्धक क्याप्टेन केबी लिम्बु र निगमका पाइलट युवराज भट्टराईले पनि खराव मौसमले सन्तुलन विगि्रएको जहाजलाई चालकले नअत्तालिकन आइएफआरबाट उडाएको भए सो दुर्घटना नहुने बताए । बादलभित्र डाँडा हुनसक्छ भन्ने जानकारी हुँदाहुँदैपनि प्राविधिक समस्या आएमा जहाजलाई कन्ट्रोल गर्न सकिने दावी गर्दै उनीहरुले दुर्घटनाग्रस्त जहाजका चालकको मनोबल गिरेका कारण यस्तो भएको बताए । यसअघि भएका विभिन्न विमान दुर्घटना पत्ता लगाउन सरकारले अहिलेसम्म गरेको दुर्घटना जाँच आयोगले पनि सत्य जानकारी नदिएको बताउँदै उनीहरुले बुद्धको जहाज दुर्घटनाको कारण खराव मौसमसँगै भएको मानवीय त्रुटि नै भएको अनुमान गरेका छन ।

दुर्घटना जाँच आयोग गठन
काठमाडौ÷रास- बुद्ध एयरको जहाज दुर्घटनाको विस्तृत विवरण पत्ता लगाउन सरकारले नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका पूर्व महानिर्देशक राजेशराज दलिको संयोजकत्वमा ५ सदस्य दुर्घटना जाँच आयोग गठन गरेको छ । विमान दुर्घटनाबारे छानविन कार्य सुरु भएको मितिले ९० दिनको समय तोकिएको सो आयोगमा नेपाल वायुसेवा निगमका उप निर्देशक पाइलट श्रवण रिजाल गुण एयरलाइन्सका प्रमुख प्राविधिक इन्जिनीयर रामप्रसाद कोइराला रहेका छन । यसैगरि अन्य सदस्यहरुमा नागरिक उड्डयन प्राधिकरण अन्र्तरगतका एभिएसन मेडिकल बोर्ड संयोजक डा। रन्जितसिँह बराल र पर्यटन मन्त्रालयका सह सचिव सुरेश आचार्य रहेका छन ।